Służebność gruntowa a służebność osobista

Polskie prawo umożliwia ustanowienie służebności gruntowej bądź służebności osobistej. Wyjaśniamy, czym się one różnią.

Służebność w polskim prawie

Wyobraźmy sobie sytuację, że jesteśmy właścicielami działki, która nie ma odpowiedniego dojazdu do drogi publicznej. W takiej sytuacji chcielibyśmy zagwarantować sobie prawo do korzystania z drogi biegnącej przez prywatną posesję sąsiada. Aby było to możliwe, powinniśmy żądać ustanowienia potrzebnej służebności drogowej – gruntowej lub osobistej.

Służebność polega na tym, że w świetle prawa zostaje zwiększona użyteczność jednej nieruchomości względem drugiej. Może zostać ona ustanowiona za wynagrodzeniem – bardzo wiele w tym wypadku zależy od woli obydwu stron i wzajemnych ustaleń. Wyjaśniamy, na czym polega służebność gruntowa, a na czym służebność osobista i jakie są konsekwencje wyboru każdej z tych form.

Służebność gruntowa

Służebność gruntowa jest instrumentem prawnym, dzięki któremu właściciel nieruchomości może w pełni z niej korzystać. Typowym przykładem służebności gruntowej jest służebność drogi koniecznej, która zostaje ustanowiona również dla każdego kolejnego właściciela nieruchomości. Powinna być ona ustanowiona w formie aktu notarialnego. Służebność gruntowa może być rozwiązaniem trwalszym niż służebność osobista, która dotyczy zawsze tylko jednej, konkretnej osoby. Inne przykłady służebności gruntowej:

• służebność przejazdu lub przejścia,
• służebność futki,
• służebność studni.

Służebność osobista

Służebność osobista jest uprawnieniem, które zostaje przyznane zawsze jednej konkretnej osobie, w celu zagwarantowania mu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych lub związanych z korzystaniem z nieruchomości. Może być ona ustanowiona w wyniki orzeczenia sądu, testamentu lub umowy między sąsiadami. Cechą służebności osobistej jest jej niezbywalność. Typowym przykładem służebności jest służebność mieszkania.

Co wybrać – służebność gruntowa czy osobista?

Za każdym razem decyzja o wyborze służebności gruntowej lub osobistej powinna być dokładnie przemyślana i ustalona przez obie strony. Z jednej strony ważne jest podjęcie decyzji, która pozwoli na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych i bezproblemowego korzystania z własnej nieruchomości, z drugiej strony jednak postarajmy się, by nie było to uciążliwe dla sąsiada.