Notariusz nie musi sprawdzać dokumentu, na którym poświadcza podpis

Notariusz nie jest zobowiązany do badania zgodności tego dokumentu z prawem. Zgodnie z uchwałą sądu Najwyższego III CZP 82/10 nie musi odmawiać złożenia podpisu na dokumencie sporządzonym w obcym języku i żądać przekładu dokumentu przez przysięgłego tłumacza.

Uchwała Sądu Najwyższego

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego poświadczenie własnoręczności podpisu polega na złożeniu w obecności notariusza na okazanym dokumencie podpisu przez osobę, której tożsamość notariusz ustalił. Obowiązkiem rejenta jest więc zadbanie jedynie o to, by na dokumencie podpis został złożony własnoręcznie, natomiast treść dokumentu nie ma znaczenia. Czynnością notarialną w takim przypadku jest bowiem wyłącznie poświadczenie, a kontrola notariusza ogranicza się jedynie do ustalenia, że dana osoba osobiście złożyła podpis.

Charakter dokumentu a poświadczenie podpisu

Warto zauważyć, że potwierdzenie przez notariusza własnoręczności podpisu nie sprawia, że dokumenty prywatne zyskują moc dokumentu urzędowego, gdyż jest to możliwe tylko w przypadku zachowania formy aktu notarialnego. Poświadczenie podpisu sprawia jedynie, że sam ten podpis ma charakter urzędowy, natomiast cały dokument zachowuje nadal charakter prywatny. Dokumentowi przysługuje co prawda domniemanie autentyczności, ale nie korzysta on z domniemania wiarogodności właściwego dla dokumentów urzędowych.

Względy pragmatyczne

Uchwała Sądu Najwyższego została podyktowana przede wszystkim względami pragmatycznymi. Jak słusznie zauważył bowiem Sąd Najwyższy, notariusz w wielu wypadkach nie będzie w stanie ocenić jurydycznej doniosłości dokumentów ani przewidzieć skutków, jakie mogą być związane z jego treścią. Szczególnie w przypadku dokumentów zagranicznych lub obcojęzycznych rejent miałby możliwość dokonania oceny dopiero po uprzednim zbadaniu treści prawa obcego i jego stosowania. Stanowiłoby to nadmierne obciążenie dla notariusza, które nakładałoby na niego obowiązek kontroli związany z nadmiernym ryzykiem ponoszenia odpowiedzialności przewidzianej w Kodeksie karnym, przede wszystkim w artykułach 231 i 271 dotyczących działania na szkodę interesu prywatnego lub publicznego oraz poświadczenia nieprawdy w dokumencie, kiedy ma to znaczenie dla okoliczności sprawy.