Dziedziczenie ustawowe a podważenie prawomocnego orzeczenia o nabyciu spadku

Przepisy prawa cywilnego uwzględniają dwie podstawowe formy dziedziczenia spadku – ustawową i testamentową. Jeśli istnieje ważny testament, np. sporządzony u notariusza, to zapisy ustawowe, przewidziane w Kodeksie cywilnym nie mają zastosowania.

Zasady dziedziczenia ustawowego – spadkobiercy zstępni

Jak wynika z przepisów prawa cywilnego prawo do dziedziczenia ustawowego w pierwszej kolejności mają spadkobiercy zstępni (dzieci, wnuki, czy prawnuki) i małżonek.

Każde dziecko spadkodawcy

Dziecko na mocy ustawy jest spadkobiercą zawsze, niezależnie od czasu ustalenia ojcostwa albo macierzyństwa. Nie ma znaczenia, czy nastąpiło to po śmierci spadkodawcy, czy po wcześniejszym wydaniu przez sąd orzeczenia stwierdzającego nabycie tego spadku przez inne osoby. To oznacza również, że dziecko może podważyć nawet prawomocne orzeczenie sądu o nabyciu spadku przez inne osoby.

Dziecko ślubne i nieślubne

Dzieci są uprawnione do dziedziczenia, niezależnie od tego, czy urodziły się w czasie trwania związku małżeńskiego, czy poza nim – w jednym i w drugim przypadku dziedziczą w jednakowy sposób.

Bez małżonka

W przypadku braku małżonka spadkobiercy, jego dzieci będą dziedziczyły spadek w pierwszej kolejności, w równych częściach co powoduje, że wszyscy inni krewni zmarłego nie mają dostępu do spadku.

Brak spadkobierców zstępnych

W przypadku, gdy spadkobierca nie miał dzieci, wnuków, czy prawnuków, małżonek dziedziczy spadek razem z dalszymi krewnymi.

Małżonek i dzieci spadkodawcy

W sytuacji gdy spadkodawca był w związku małżeńskim, a także ma dzieci, to wszystkie osoby dziedziczą w równych częściach, przy czym część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku.

Małżonek, dzieci spadkodawcy i wnuki

Jeśli dorosłe już dziecko nie dożyło do otwarcia spadku, to do jego udziału prawo mają żyjące po nim dzieci (wnuki spadkodawcy). Każde z nich otrzyma spadek w równych częściach, ale łącznie tyle, ile otrzymałby ich zmarły rodzic. Taka sama zasada znajduje zastosowanie wobec dalszych zstępnych czyli prawnuków spadkodawcy.

Jeśli zależy nam na ustanowieniu innego podziału majątku, niż ten zapisany w ustawie, warto zadbać o to odpowiednio wcześniej. Najlepszą formą zabezpieczenia ostatniej woli jest spisanie testamentu u notariusza.